W historii LEGO nie brakuje serii, które swego czasu stanowiły trzon sprzedaży duńskiej firmy. Space, Castle, Pirates – to właśnie one obok Town rządziły w latach 80. i 90. XX wieku, a obecnie zostały po nich jedynie wspomnienia. Istniały też pewne zestawy, które nie były zaszufladkowane w jednej serii. Jeżeli przeglądałeś namiętnie katalogi LEGO ok. 30 lat temu, to pewnie będziesz wiedział o czym mowa. Chodzi o Monorail – jednoszynową kolejkę!
Klasyczne zestawy z serii Space oraz Town – i wiele innych fantastycznych zestawów sprzed lat – znajdziesz w Sklepie ZNANE KLOCKI.
Jednoszynowa kolejka LEGO
Na Monorail składa się zaledwie kilka zestawów, z czego 3 to pełnoprawne i naprawdę świetne sety, a 2 to pakiety dodatkowych torów. LEGO wydawało jeszcze nieliczne service packi z silniczkami 9V czy torami z przełącznikami. Były one wydawane w latach 1987-1994. Wszystkie były (i nadal są) bardzo drogie.
Zestawy Monorail:
- 1987 – 6990 Monorail Transport System
- 1988 – 6921 Monorail Accessory Track
- 1990 – 6399 Aiport Shuttle
- 1991 – 6347 Monorail Accessory Track
- 1994 – 6991 Monorail Transport System
Jak działa monorail?
System LEGO Monorail jest dość skomplikowany. Specjalne tory mają pojedynczą ząbkowaną szynę na środku, na której pracuje metalowa zębatka napędzana silniczkiem 9V. Ten znajduje się w izolowanym wagoniku – w każdym z wydanych zestawów był to środkowy i zarazem najkrótszy moduł. Bateria zasilająca znajdowała się w jednym z wagonów. W porównaniu do klasycznych kolejek LEGO, jak np. LEGO Train 9V, pociągi Monorail były dość powolne. Same tory łączą się brickami 1×4.
1987 – narodziny Monorail
Średnie ceny wg serwisu Bricklink (stan na 02.09.2021) – ok. 2200 zł. na ZNANE KLOCKI znajdziesz ten zestaw w niższej cenie. Ceny na BL zaczynają się od ok. 1400 zł.
Futuron to jedna z najbardziej lubianych kosmicznych frakcji LEGO. Jest też pierwszą (wraz z Blacktron I) oddzieloną od Classic Space’a – obie zapoczątkowały podział w LEGO Space na “neutralnych” i “złych” (na “dobrych” trzeba było poczekać do 1989 r. i premiery Space Police I). No dobrze, ale z czego tak naprawdę znany jest Futuron? Przede wszystkim z pierwszej kolejki typu Monorail – zestawu 6990 Monorail Transport System!
Zestaw został wydany w 1987 roku, a więc w momencie debiutu całej frakcji Futuron (1987-1990). Całkowita nowość w świecie LEGO składała się z oszałamiające wówczas liczby 692 klocków. W zestawie znalazło się miejsce na 5 minifigurek: 3 w żółtych skafandrach i 2 w niebieskich. Oczywiście z nowymi hełmami mającymi otwierane szybki – dziś nie robią na nikim wrażenia, ale wtedy było to naprawdę coś! Zestaw zawiera charakterystyczne tory Monorail, łuki i proste odcinki, a także wygięte pod specjalnym kątem, co umożliwiało budowanie 2 kondygnacji torów!
Monorail Transport System to jedna z największych legend LEGO Space. Zestaw robi wielkie wrażenie i dzisiaj, 34 lata po swej premierze. Zawiera dwie bazy, z czego główną można dowolnie konfigurować (wielkie szybki są przesuwane), a mniejszą – przeładunkową – można wykorzystać do załadowania czy rozładowania specjalnego towaru transportowanego przez jednoszynową kolejkę. Krótsze tory przy stacjach zawierają specjalne przełączniki, dzięki którym monorail może “odbić” i w ułamku sekundy zmienić kierunek jazdy lub po prostu się zatrzymać. Całość jest bardzo bawialna!
Rok później wydano 6921 Monorail Accessory Track, a więc zestaw z dodatkowymi torami, dzięki którym można było jeszcze bardziej rozbudować naszą kolejkę. W jego skład wchodziło w sumie 46 części (w tym podpory), ale bez “piętrowych” torów.
1990 – Airport Shuttle, najlepszy zestaw Town?
Średnie ceny wg serwisu Bricklink (stan na 02.09.2021) – ok. 4200 zł. Ceny na BL zaczynają się od ok. 2200 zł.
Według wielu fanów LEGO to właśnie w 1990 roku zadebiutował najlepszy set w całej bogatej historii Town. Coś, czego dzisiejsze City może tylko pozazdrościć – mowa o zestawie Airport Shuttle!
Niektórzy mogą zaryzykować stwierdzenie, że to najlepszy zestaw LEGO System w ogóle. Z całą pewnością jest to największy Monorail – liczy aż 743 elementów, co 30 lat temu było oszałamiającym wynikiem! Lotniskowa kolejka była też wzbogacona o 9 minifigurek. Podobnie jak zestaw Futurona, były tu 2 stacje (czy raczej perony) zlokalizowane na płytkach konstrukcyjnych z ulicami! Wszystko wpływało na wyobraźnie i Airport Shuttle można było łatwo połączyć z infrastrukturą całego miasta. O ile kogoś było wtedy stać na takie LEGO…
Trzeba przyznać, że zestaw 6399 został zaprojektowany w bardzo ciekawy i pomysłowy sposób. Czerwona kolejka wygląda wyśmienicie, ma nawet podobne szybki do tej z Futuronu, lecz nieco mniej pochylone i bardziej “cywilne”. Na główny peron prowadzą strome schody, u podnóża których można skoczyć na hamburgera! I to w 1990 roku, kiedy nie było tak wymyślnych klocków jak dzisiaj.
Rok później LEGO wydało kolejny zestaw z dodatkowymi torami – 6347 Monorail Accessory Track. Był on bardziej rozbudowany od tego z 1988 roku (54 elementy), ale przede wszystkim zawierał zupełnie nowe zwrotnice w liczbie 2 sztuk! Nie miał ich ani Futuron, ani Airport Shuttle, a pozwalały na niespotykane dotąd konfiguracje Monorail.
1994 – zmierzch Monoraila
Średnie ceny wg serwisu Bricklink (stan na 02.09.2021) – ok. 2600 zł. Ceny na BL zaczynają się od ok. 1800 zł.
W 1994 roku Monorail wrócił do kosmosu! W tym roku zadebiutował Spyrius i tajemniczy Unitron, w Europie znany tylko z jednego zestawu. Ale za to jakiego – 6991 Monorail Transport Base! Zawiera on tylko 4 ludziki, z czego 3 to figurki Unitron, a 1 to Droid Spyriusa. To właśnie ten zestaw był gwiazdą świetnej scenki w katalogu LEGO, w której Unitron jest atakowany przez wielkie roboty Spyriusa. Kosmiczna diorama jest niezwykle klimatyczna!
6991 zawierał najmniej elementów, bo “tylko” 573, ale było to spowodowane zapewne użyciem płytki bazowej 2552, która “zjadła” wiele mniejszych klocków. Wg wielu jest to pod względem estetycznym najmniej dopracowany zestaw Monorail, ale ma coś, czego nie mieli poprzednicy – wspomniane wcześniej zwrotnice z 1991 roku. Kolejka jest tu nie tylko wielopoziomowa (są tu aż 3 poziomy!), ale i wielotorowa. Monorail może jeździć w kółko na drugim poziomie lub zjechać w dół albo w górę. Kolejka Unitrona ma jeszcze jedną bawialną funkcję – jej kokpit można zadokować na górnej stacji lub połączyć się z mobilną platformą na 4 wielkich kołach. Wow!
Trochę jednak szkoda, że nie znalazło się tu miejsce na jazdę non stop po 2 poziomach. Od czego są jednak dodatkowe akcesoria? Tory można jednak zapożyczyć jedynie z wcześniejszych zestawów i akcesoriów, gdyż Duńczycy nie wydali do Unitrona dodatkowych szyn. Zresztą na tę frakcję LEGO poświęciło zbyt mało zestawów.
Sea-Tron, niewydany Monorail
Potencjalnych zestawów z Monorail mogło być więcej. Prawdopodobnie na początku lat 90. eksperymentowano z podwodnym światem, gdzie największym zestawem miała być właśnie kolejka jednotorowa. Co ciekawe, część torów miała być w kolorze niebieskim! Nic jednak z tego nie wyszło, pomysł zarzucono, ale i tak LEGO wróciło w 1995 do głębi mórz i oceanów ze świetną serią Aquazone.
Więcej na temat niewydanego Monorail przeczytasz w artykule o Sea-Tron.
Czy Monorail jeszcze wróci?
Nie ma na to praktycznie żadnych szans. Monorail nie był rentowny, wszystkie zestawy były na owe czasy bardzo drogie (a dziś po ok. 30 latach biją rekordy cen używanych LEGO!), ale to nie jedyny argument przeciwko kolejce jednoszynowej.
Sama produkcja torów Monorail była czasochłonna i sama w sobie droga, a jak wiemy LEGO bardzo pilnuje obecnie swoich finansów – firma wyciągnęła odpowiednie lekcje ze swojego bliskiego bankructwa na przełomie wieków. Poza tym LEGO nie posiada już najprawdopodobniej skomplikowanych form do torów. Ba – według nie do końca potwierdzonych informacji za tory Monorail miało nie być odpowiedzialne LEGO, a miały one zostać zaprojektowane przez firmę zewnętrzną. Całkiem możliwe, że Duńczycy nie posiadają do Monorail praw, nie ma więc co liczyć na powrót do tego świetnego pomysłu przynajmniej w postaci z lat 1987-1994.
Argumenty przeciwko Monorail:
- droga i czasochłonna produkcja torów
- prawdopodobny brak/wyeksploatowanie form do torów…
- …oraz możliwy brak praw do Monorail
Dowód na to, że LEGO przeliczyło się z Monorail można znaleźć w artykule Marka Stafforda. Znajdziemy w nim informację na temat rozbudowy serii (do której nigdy nie doszło) i współpracy Jensa Nygaarda Knudsena z Peterem Bolli, którzy w Szwajcarii spędzili sporo czasu nad nowymi kolorami LEGO, systemem Light & Sound oraz… Monorail. To właśnie m.in. na nazwisko tego ostatniego wystawiono patenty w 1989 i patenty 1992 roku. Szczególnie ciekawie prezentują się projekty zwłaszcza w tym ostatnim (wniosek złożony w dniu 21.11.1990, zaakceptowano 11.02.1992). Znajdują się na nim tory Monorail, które nigdy nie trafiły do produkcji, a przynajmniej do sprzedaży!
Jak widać, są to skrzyżowania w kształcie litery “Y” oraz “X”. W 1991 roku wprowadzono zwrotnice w kształcie literki “r”, tzn. był to wciąż tor prosty z boczną odnogą. “Y” rozjeżdżał się w obie strony, przez co był jeszcze bardziej skomplikowany. Zapewne niejeden kolekcjoner marzył i wciąż marzy o tego typu zwrotnicach, które urozmaiciłyby każdą makietę Monorail! Kto wie, może w tej chwili ktoś je drukuje w drukarce 3D na własne potrzeby?
Na rzadkie i ekstremalnie drogie tory Monorail (nieraz i 200 zł za sztukę!) niektórzy znaleźli sposób wykorzystując do budowy kolejki jednotorowej powszechnie dostępne elementy. Oto przykład customowego Monoraila z klasycznych bricków:
Nie brakuje też projektów Monorail w LEGO Ideas (uwaga – wyszukiwarka na ideas.lego.com nie działa zbyt dobrze i pomija wiele poprawnie otagowanych projektów).
Widać jak wielu AFOL-i tęskni za Monorail. Samo LEGO chyba nieco mniej, a wydanie od 2017 roku kilku setów z torami typu roller coaster nie wypełni po nim luki, bo sam w sobie nie jest kolejką jednotorową. Patrząc jednak na fora czy filmiki na YouTubie sporo fanów LEGO oszukuje się, nazywając na siłę nowe torowiska Monorailem.
Klasyczne zestawy z serii Space oraz Town – i wiele innych fantastycznych zestawów sprzed lat – znajdziesz w Sklepie ZNANE KLOCKI.
.Jeżeli podoba Ci się nasza praca, możesz wesprzeć nasz portal kupując klocki LEGO
z naszych linków afiliacyjnych. Nie ponosisz z tego tytułu dodatkowych opłat.